Historia

Tradycje nauczania prawa konstytucyjnego, zwanego w XIX wieku, za J. J. Rousseau, prawem politycznym, sięgają samych początków Uniwersytetu Warszawskiego, to jest roku 1808, w którym zainaugurowano w stolicy działalność Szkoły Prawa.

Wykład prawa politycznego, prowadzony w pierwszym okresie przez księdza Fr. Ksawerego Szaniawskiego, obejmował między innymi analizę rozwiązań przyjętych w obowiązującej ówcześnie konstytucji z 1807 r.: „przed ukończeniem rocznego biegu nauki, wystawiony będzie rys prawa politycznego w ogólności, z rozbiorem ustawy konstytucyjnej Księstwa Warszawskiego” (za: J. Bielińskim, Królewski Uniwersytet Warszawski (1816 – 1831) Tom II, Skład Główny w Księgarni E. Wende i Ska, Warszawa 1911, s. 209). Już w czerwcu 1809 r. pierwsi słuchacze złożyli egzamin z prawa politycznego: „dnia 17 czerwca odbyli egzamin IPanowie: Marceli Czarnecki i Józef Bogusławski, obadwa odnieśli pożytek w stopniu najwyższym (.) z rozbioru Konstytucyi Księstwa Warszawskiego” (ze sprawozdania przesłanego ministrowi sprawiedliwości F.hr.Łubieńskiemu z dn. 30. 06. 1809 r.).

Zapraszamy do zapoznania się z publikacjami dotyczącymi historii nauczania prawa konstytucyjnego na Uniwersytecie Warszawskim:

  • Jarosz Z., Prawo konstytucyjne na Uniwersytecie Warszawskim, w: Sarnecki P., Prawo konstytucyjne w II Rzeczypospolitej. Nauka i instytucje, Kraków 2006
  • Żabicka – Kłopotek M., Prawo konstytucyjne na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1808 – 1915, w: Zubik M. (red.) „Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce”, Warszawa 2010
  • Konstytucjonaliści polscy 1918 – 2011. Sylwetki uczonych, Szmyt A., Sarnecki P., Mojak R. (red.), Warszawa 2012 [w publikacji przedstawiono sylwetki m.in. Z. Cybichowskiego, W. Makowskiego, S. Rozmaryna, A. Gwiżdża, R. Klimowieckiego, J. Zakrzewskiej)

Dzieje Wydziału Prawa funkcjonującego w Warszawie w latach 1869-1915 są okresem stosunkowo słabo znanym. Wiemy jednak, że funkcję kierownika Katedry Prawa Państwowego (dziś: Konstytucyjnego) pełnili wówczas:

  • Nikołaj Iwanowicz Chlebnikow 1869-1877
  • Aleksandr Lwowicz Błok 1877-1909
  • Wasilij Aleksandrowicz Sawalski 1909-1915

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Katedrą kierowali:


  • Prof. dr hab. Andrzej Gwiżdż
  • Prof. dr hab. Janina Zakrzewska
  • Prof. dr hab. Sylwester Zawadzki

3 kwietnia 2022 r. odszedł doc. dr Zdzisław Jarosz (1932 – 2022), wieloletni kierownik Katedry Prawa Konstytucyjnego, prodziekan Wydziału Prawa i Administracji, dyrektor Instytutu Nauk o Państwie i Prawie. Zachęcamy do zapoznania się ze zbiorem wspomnień napisanych przez przedstawicieli nauki prawa konstytucyjnego, współpracowników oraz uczniów Zmarłego.

Wspomnienia zostały zawarte w „Przeglądzie Prawa Konstytucyjnego”, Nr 5(69)/2022.